Bu yazıma şöyle bir giriş yapayım “Planlı Eskitme Nedir?” çoğu firmanın yaptığı şeydir fakat bu Planlı Eskitme dediğimiz şey nedir bir çoğumuz bunu bilmiyor ve böyle bir şeyin olduğundan haberi bile yok.
Planlı Eskitme terimini basitçe açıklayacak olur isek ; üretici firmaların tüketici toplum için ürettikleri ürüne kasıtlı ve bilinçli olarak bir ömür biçmeleridir. Aslına bakar isek Planlı Eskitme bir pazarlama türüdür. Ürün yapılır dayanıklılığı azaltılır ama kullanıcılar performansından memnundur. Planlanan süresi gelince ürün bozulur, parçalanır, kırılır veya daha yavaş çalışmaya başlar. Bunun üzerine tüketiciler ürünün aynısı yeniden veya daha üst seviyesini alarak pazarlama stratejisine katkı sağlamasıdır.
Örnekler Üzerinden Yürüyelim
Bu sayede tüketiciler, üretici şirketlerin ürünlerini daha fazla almaya başlıyor. Şöyle düşünün öyle bir ampul yapıyorsunuz ki hiç patlamadan yanıyor. Bu düşüncemizi de şöyle devam ettirelim bir ev sizin ürettiğiniz bu ampullerden oda sayısı kadar alıyor. Bu evin ise tuvalet, banyo ve mutfak ile birlikte 6 odası bulunmakta yani ampul şirketi bu eve 6 adet ampul satmış oldu. Ampullerin bir daha patlamayacağını da düşünürsek artık o ev için satış işlemi tamamlandı. Bu örneğe ise büyük çerçeveden baktığımızda satış işlemi giderek azalacak ve şirket iflas etmek zorunda kalacak. Bu yüzdendir ki şirketler Planlı Eskitme işlemini bilinçli şekilde yaparak kazançlarına devam ediyorlar.
Yazımıza ampul üzerinden devam edelim. Yazımızın bu kısmında 1920’li yıllar “Gel bakiyim buraya!” diyor bizlere hadi gidelim inceleyelim biraz. 23 Aralık 1924 tarihinde düyanın en büyük ampul üreticileri tarafından Phoebus adında bir kartel kuruldu. Bu kartelin aldığı ilk karar ise ampul ömrünün 1000 saate indirilip sabitlenmesi yönündeydi. Bu kartel kararlar almış ve raporlar düzenlenmiş tarihçiler bu raporları açığa çıkarmış durumda. Rapor’da 1000 saatten fazla ömrü bulunan ampullerin üreticilerine verilecek cezalar bile yazılmış halde. Böylece tüketiciler ürünlerinin ömürlerini belirleyerek bir kez yerine daha çok satmayı hedeflemişler.
Planlı Eskitme’nin ilk adımı bu şekilde atılmış durumda. 1940 yılında ise Dünya önemli bir icat ile tanıştı; naylon. Bulunan bu naylon maddesinin kullanım alanları araştırılıyordu ve bu araştırmaya 2. Dünya Savaşı noktayı koymuş bulundu. Naylon malzemesi askeri alanda paraşütlerde ve kadın çorabı üretiminde kullanılmaya başlandı. 1946 yılında ise 360milyon kadın çorabı üretiliyordu her neyse burada bilmemiz gereken pek bir şey yok asıl konu ise. O zamanlar Naylon çorap o kadar dayanıklıydı ki bu çoraplar birbirleri ile birleştirilerek araba dahi çekilebiliyordu. Ama şuana baktığımızda bu çoraplar sürekli deliniyor, yırtılıyor ve kadınlar “Çorabım kaçtı!” gibi bir cümle kuruyor işte buda Planlı Eskitme’nin bir oyunu durumunda.
Apple’da Yapıyor Bunu
Bunu Apple’da ürünlerinde uygulamış durumdaydı. Geçenlerde ortaya çıkan bilgiye göre iPhone 6’nın CPU’su ilk alındığında 1400MHz gibi bir hızda çalışırken 3 yıl sonra 600MHz hızında çalışıyor. Bunun üzerine Apple bir özür yazısı paylaştı ve bu bilgiyi doğrulamış durumda. Fakat bu da uzman olmayan kişiler tarafından anlaşılamıyor ve “Telefonum yavaşladı yenisini almalıyım.” Cümlesini kurarak Planlı Eskitme kurbanı oluyor.
Yazı hakkındaki düşüncelerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
İlk yorum yapan olun