Özgür İrademiz Bir Yanılsama Mı?

Özgür iradeniz yada bilinciniz hakkında doğal eğilimlerinize güvenmeyin…

Çoğu insan özgür iradelerine sahip olduğunu düşünür.Bir karar veriyorsunuz örnek olarak şuan yazarbey’e yazı yazmak gibi ve bu kararı hür iradeniz ile verdiğinizi söylüyorsunuz…Peki başka bir karar veremez miydiniz?

Çoğu filozof bu içgüdünün yanlış olduğunu söylüyor.Onlara göre;özgür irade hayali bir şey.Kimse sahip değildir ve sahip olamayacaktır.Daha doğrusu bizim seçimlerimiz;ya geçmişte yaşanmış olayların gerekli bir neticesi olarak belirleniyor(determinizm) yada rastgele…

Bizim hür irade ile ilgili sezgilerimiz  genelde bu nihilistik görüşe meydan okuma şeklindedir.Yapılan araştırmalara göre kolay kolay kabullenemiyoruz. Fakat bazı felsefeciler,verdiğimiz kararların vaktinden önce gerçekleşmiş olabileceğini söylüyor.Şöyle ki;Eğer siz bir sınav testindeki sorunun cevabını bilmiyorsanız,nasıl olur da genellikle ilk tahmininiz doğru çıkar.Hem bilim camiası hem de felsefe camiası bu görüşe şüpheyle yaklaşsa da tartışmalar hala devam etmektedir.

Bilinmeyen Etkiler

Her şeyin geçmişte yaşanmış olayların sebep olduğu bir evren hayal edin.Peki evrenin başında ne oldu da bu böyle devam etti.Veys’in yazı yazmaya karar vermesi,İlhan’ın canının bir anda ballı fıstık çekmesi,Serkan’ın bir zamanlar fikir fikir diye yükselmesi geçmişte yaşananlar mı sebep oldu…Bu konu hala filozofların tam manasıyla cevabını veremediği kısımdır.

Psikologlar ve nörologlar ise tüm seçimlerimizin beyindeki moleküller,genler ve çevre tarafından belirlendiğini söylüyorlar.1999’da yapılan bir deneyde;karar vermemiz ve bizim bilinçli zihnimizin onu fark etmesi arasında çeyrek saniyelik bir gecikme olduğu saptanıyor.

Anlaşılacağı gibi özgür iradeyi ne tam  olarak  felsefeciler yanıtlayabiliyor ne de bilim adamları…Bu bilinmeyen denklemler uzun zaman daha onların zihinlerini tırmalayacak…Bizde öğrenmek için açıklanacağı günü sabırsızlıkla bekliyoruz sağlıcakla kalın…