Neden Esneriz?

Esnemek, istem dışı yani refleks olarak yaptığımız bir şeydir fakat hiç düşündünüz mü “Neden Esneriz?” bunun cevabı halen tam olarak verilebilmiş durumda değil. Fakat esneme ile alakalı çeşitli şeyler söylenmiş hatta teoremlerde bulunulmuş. Ayrıca esnemenin de bulaşıcı olduğunu zaten bir çoğumuz biliyor. Bu yazımda “Esnemek Neden Bulaşıcıdır?” buna değinmek istiyorum. Tabii bu soruya gelmeden önce “Neden Esneriz?” sorusunu biraz irdeleyelim.

Neden Esneriz ?

Genellikle sıkıldığımızda yada uykumuz geldiğinde esnediğimiz düşünülür, hatta gece yatağa girdiğimizde ve sabah uyandığımızda uykudan sonraki ilk birkaç saat için bile sürebiliyor. Bu yazdıklarımı zaten biliyorsunuz yani bize göre doğru olan şey fakat esneme olayı göründüğü kadar basit bir şey değil. Çünkü bilim insanları neden esnediğimizi halen tam olarak çözebilmiş durumda değiller bu yüzden aslen karmaşık bir yapısı var.

Şuana kadar esnemek ile alakalı olarak 4 teori ortaya atılmış durumda. Sırası ile bu teorileri inceleyelim bakalım neler söylemişler.

Esnemenin Fizyolojik Oluşu Teoremi

Bu teoreme göre vücudun oksijen ihtiyacına karşılık dışarıdan daha fazla oksijen almaya ve vücutta biriken karbondioksiti dışarıya atmaya çalışmasıdır. Bu teorem aslında grupsal olarak esnemeyi açıklayabilir sonuçta toplu ve kapalı bir ortamda karbondioksit oranı artıyor ve vücut daha fazla oksijen almaya çalışıyor. Robert Provine adlı bir sinirbilimci bir deneyinde kapalı ortamdaki bireylere fazladan oksijen vermiş ve ortamdaki karbondioksit oranını azaltmıştır. Tabii ki bu esnemeyi engellememiştir herkes olduğu gibi esnemeye devam etmiştir.

Esnemenin Evrim İle Alakalı Oluşunu Teoremi

Bilim insanları evrimde geçmişteki atalarımızın birbirlerine korkutmak amacıyla dişleniri göstermek için esnediklerini ve bununda bize bu şekilde geçtiğini savunan bir teorem kendisi. Evde canımız sıkılınca bil hassa uykumuz geldiğinde esnediğimizi düşünürsek siz karar verin…

Esnemenin Sıkılma İle Alakalı Oluşu Teoremi

Bu teoreme göre kişiler sıkıldığında veya uykusu geldiğinde beyindeki ilgili merkez uyarılarak aktifleşir ve esneme başlar. Bu teoremi bu şekilde kabul edersek şöyle bir şey de olduğunu göz önünde bulundurmalıyız. Önümüzde bir kişi esnediğinde bizde esneriz yani esnemeyi bu şekilde açıklayamayız.

Esnemenin Beyini Soğutma İle Alakalı Oluşu Teoremi

Beyin en iyi performansı gösterebilmek için ısıyı dengede tutması gerekiyor. Bunu tıpkı bilgisayarlardaki ekran kartı vs. gibi düşünebilirsiniz. Esnediğimizde ise beyinin soğuduğu deneysel yöntemler ile ispatlanmış durumda. Bu konu da deney yapan Andrew C. Gallup’in teoremini basit olarak açıklamak gerekirse;

1. Esnemeye başladığımızda, çene ve boyun kaslarımızda olan kasılmadan dolayı boyuna, yüze ve kafaya giden kan miktarı artar.
2. Esneme sırasında aldığımız derin nefes beyin omurilik sıvısını ve beyindeki kanı aşağı yönlü akmaya zorlar.
3. Ağzımızdaki hava ise kan ve omurilik sıvısını soğutur.

Bu işlemlerin tamamlanmasında soğuyan kan ve beyin-omurilik sıvısı tekrar yerine giderek beyini soğutmuş olur. Bu teorem ispatlanmak için kişilerin kafalarına sıcak uygulandığında esnemeye meyil artmış ve soğuk uygulandığında esneme azalmıştır.

Peki gelelim şu bulaşıcılık mevzusuna;

Esneme Neden Bulaşıcıdır?

Çok fazla araştırma olmasa da yapılan araştırmalara göre bunun bireylerin Empati yeteneği ile alakalı olduğu düşünülüyor. Bir kişiye ne kadar çok Empati yapabiliyorsanız onun esnemesi size o kadar çok bulaşıyor. Bu konuyu da burada bitirebilirim neticede çok detaylı bir araştırma değil.